Dưa hấu là loại cây chịu được thời tiết khắc nghiệt, sinh trưởng tốt trên cả đất mặn, đất cát và mang lại giá trị kinh tế cao hơn một số rau màu khác nên được nhiều bà con lựa trồng. Để đảm bảo cây phát triển vượt trội và tăng chất lượng trái thì cần nắm vững kỹ thuật trồng dưa hấu, trong đó khâu cải tạo đất là vô cùng quan trọng. Cùng tìm hiểu về quy trình cải tạo đất trồng dưa hấu qua bài viết sau đây.
Tìm hiểu đất trồng, thời vụ và cách xuống giống
Lựa chọn đất trồng dưa
Dưa hấu phát triển khỏe mạnh, tiết kiệm chi phí và công sức nếu được trồng trên đất màu mỡ, giàu dinh dưỡng, độ pH trong khoảng từ 6-6.8 là phù hợp nhất. Loại đất trồng dưa hấu nên là đất thịt hoặc đất thịt pha cát.
Ngoài ra, bà con nên áp dụng phương pháp trồng luân canh để tránh hiện tượng đất chai cứng bạc màu, nghèo dinh dưỡng. Khi tiến hành luân canh, điều cần làm trước mỗi vụ là cải tạo đất trồng dưa hấu để đất có độ mùn cao, tơi xốp, cung cấp nguồn dinh dưỡng dồi dào cho cây phát triển tự nhiên.
Hiện nay, việc trồng dưa trên các ruộng từng trồng lúa nước đang mang lại những kết quả rất khả quan cho nhà nông. Lưu ý, không trồng trên ruộng vụ trước trồng bầu, bí vì có thể gây bệnh hại cho dưa, làm đất nhanh bạc màu.
Thời vụ thích hợp
Khí hậu và thổ nhưỡng nước ta phù hợp trồng dưa hấu quanh năm. Tùy vùng miền và kế hoạch trồng trọt, nhà nông thường chia làm 3 vụ chính:
- Vụ sớm: Thường bắt đầu vào tháng 10, dưa thu hoạch vào khoảng tháng 12.
- Vụ chính: Bắt đầu cải tạo đất, xuống giống vào tháng 11 và thu hoạch vào tháng Giêng. Đây là vụ quan trọng nhất với nhà nông bởi sức mua thị trường lớn, dưa bán được giá.
- Vụ hè: Thường gieo trồng và thu hoạch trong khoảng từ tháng 2-5 âm lịch, khi thời tiết bắt đầu khô nóng.
Các cách xuống giống trồng dưa hấu
Có 2 cách trồng dưa đang được áp dụng phổ biến:
- Gieo hạt trực tiếp: Ngâm hạt đến khi nứt mầm rồi gieo trực tiếp lên các lỗ đã chuẩn bị sẵn tại ruộng, sau đó lấp nhẹ bằng đất, tro trấu. Cách này không tốn nhiều thời gian nhưng hiệu quả lại không cao vì sẽ có những cây yếu, bệnh, làm giảm năng suất vụ từ sớm.
- Gieo bầu: Ươm cây con trong bầu đất đến khi lên được khoảng 2 lá mới trồng xuống đất ruộng. Cách gieo bầu sẽ giúp bà con tiết kiệm giống, kiểm soát được cây con, việc chăm sóc cũng thuận tiện hơn. Trong khi ươm hạt, bà con cũng có thêm thời gian cải tạo đất kỹ càng hơn.
Trong phần tiếp theo, Hoàng Ngưu Sơn sẽ hướng dẫn bà con cách cải tạo đất trồng dưa hấu, cách lên luống áp dụng cho cả phương pháp gieo hạt trực tiếp và gieo bầu.
Kỹ thuật cải tạo đất trồng dưa hấu
Một trong những kỹ thuật trồng dưa hấu quan trọng là cải tạo đất. Đất tốt, ít nấm bệnh cây mới sinh trưởng và phát triển tốt.
Các bước làm đất trồng dưa như sau:
Dọn vệ sinh đồng ruộng
Dọn dẹp sạch sẽ tàn dư của cây trồng vụ trước, xới xáo nhổ cỏ dại. Mang phần tàn dư thu được ra khỏi ruộng tiêu hủy hoặc ủ với chế phẩm sinh học thành phân hữu cơ tùy theo điều kiện canh tác của bà con.
Cải tạo đất
Trước khi phay, cày, bà con sử dụng chế phẩm vi sinh để cải tạo đất bao gồm: EM vi sinh cải tạo đất Biomenca 1 và Khoáng chất cho đất Haxenca 1 với tỷ lệ 1L vi sinh + 500g khoáng pha với 150-200 lít nước (áp dụng cho 1 sào 500 m2). Bà con phun ướt đẫm mặt đất.
Sau đó, phay, cày đất thật kỹ ở độ sâu khoảng 40cm rồi ủ đất từ 7-10 ngày dưới nắng để tạo thời gian cho vi sinh vật trong chế phẩm hoạt động.
Lưu ý: Nếu đã dùng chế phẩm sinh học thì không bón vôi bột vì vôi làm giảm khả năng hoạt động của lợi khuẩn.
Xẻ rãnh, lên luống, bón lót
Phơi đất xong, bà con vận dụng cách làm luống trồng dưa hấu như sau: làm luống đôi rộng 2,5 – 4m và đào rãnh trồng 2 bên hoặc làm luống đơn khoảng 2m/luống. Mỗi luống sẽ cao khoảng 15 – 20cm.
Sau khi đã lên luống, bón lót khi trồng dưa hấu bằng phân chuồng ủ hoai hoặc các dòng phân theo kinh nghiệm của bà con để giúp cây con chống chịu thời tiết tốt hơn, sinh trưởng khỏe mạnh, tiết kiệm công chăm sóc. Tùy loại phân, bà con sẽ rải theo luống hoặc phun đều trên mặt từng luống.
Bón xong, san lấp các rãnh bằng đất tơi, làm phẳng mặt ruộng trước khi phủ bạt. Việc phủ bạt nhằm lưu giữ được dinh dưỡng, ẩm, nhiệt cho đất và hạn chế cỏ dại.
Tuy không khó trồng nhưng bà con cần nắm chắc kỹ thuật trồng dưa hấu, đặc biệt là khâu làm đất. Việc sử dụng các dòng chế phẩm sinh học vào cải tạo đất là rất cần thiết, không chỉ cung cấp hệ vi sinh vật có lợi vào đất giúp bẽ gãy các liên kết hóa học tồn dư trước đó, phân giải các chất hữu cơ khó tan thành dễ tan mà còn bổ sung lượng mùn lớn, làm đất tơi xốp, màu mỡ và giàu dinh dưỡng hơn. Từ đó, cây trồng hấp thu dinh dưỡng dễ dàng, tăng sức đề kháng và cho năng suất cao.